2023ལོ་ནི་ཏང་གི་ཚོགས་ཆེན་ཉི་ཤུ་པའི་དགོངས་དོན་ཕྱོགས་ཡོངས་ནས་ལག་བསྟར་བྱེད་འགོ་ཚུགས་པའི་ལོ་ཞིག་ཡིན་ལ། སྐབས་འདིའི་སྲིད་གཞུང་གིས་ཕྱོགས་ཡོངས་ནས་འགན་འཁྲི་སྒྲུབ་པའི་ལོ་དང་པོ་དེའང་ཡིན། ང་ཚོས་ཞི་ཅིན་ཕིང་གི་དུས་རབས་གསར་པའི་ཀྲུང་གོའི་ཁྱད་ཆོས་ལྡན་པའི་སྤྱི་ཚོགས་རིང་ལུགས་ཀྱི་དགོངས་པ་མཛུབ་ཁྲིད་དུ་བྱ་རྒྱུ་མཐའ་འཁྱོངས་བྱས་ཏེ། སྤྱི་ཁྱབ་ཧྲུའུ་ཅི་ཞི་ཅིན་ཕིང་གི་བོད་ཀྱི་ལས་དོན་སྐོར་གྱི་གལ་ཆེའི་མཛུབ་སྟོན་དང་དུས་རབས་གསར་པའི་ཏང་གི་བོད་སྐྱོང་མཛད་ཇུས་དང་། “2023ལོའི་ཀྲུང་གོའི་བོད་ལྗོངས་གོང་འཕེལ་གླེང་སྟེགས”ཀྱི་རྟེན་འབྲེལ་འཕྲིན་ཡིག་གི་དགོངས་དོན་གལ་ཆེན་བཅས་ཕྱོགས་ཡོངས་ནས་ལག་བསྟར་དང་། ཏང་ཀྲུང་དབྱང་དང་རྒྱལ་སྲིད་སྤྱི་ཁྱབ་ཁང་གི་ཐབས་ཇུས་བཀོད་སྒྲིག་དོན་འཁྱོལ་ནན་ཏན་བྱས་ནས་ལྗོངས་ཏང་ཨུད་ཀྱི་ཞུམ་མེད་སྟོབས་ལྡན་གྱི་འགོ་ཁྲིད་འོག “དོན་ཆེན་བཞིར”དམིགས་པ་དང་། “འཛུགས་གཏོད་བཞིར”ནུས་ཤུགས་གཅིག་ཏུ་བསྒྲིལ་ཞིང་། ལྗོངས་ཡོངས་ཀྱི་མི་རིགས་ཁག་གི་མི་དམངས་ལ་བརྟེན་ནས་དཔའ་ངར་ཆེར་བསྐྱེད་དང་ཞུམ་མེད་མདུན་སྐྱོད་ཐོག བོད་ལྗོངས་ཡུན་རིང་བདེ་འཁོད་དང་སྤུས་ཚད་མཐོ་བའི་གོང་འཕེལ་འགྲོ་བར་གོམ་སྟབས་གསར་པ་སྤོས་ཡོད།

—— སྤྱི་ཚོགས་ཁྱོན་ཡོངས་བདེ་འཇགས་བརྟན་ལྷིང་བྱུང་བ། རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་ཆབ་སྲིད་བདེ་འཇགས་ལ་སྲུང་སྐྱོང་མཐའ་གཅིག་ཏུ་བྱས་པ་དང་ཁ་ཕྲལ་ལ་ངོ་རྒོལ་བྱེད་པའི་འཐབ་རྩོད་རྒྱུན་མཐུད་སྤེལ་བས་ལྗོངས་ཡོངས་སུ་ཚབས་ཆེའི་ཆབ་སྲིད་རང་བཞིན་དང་། འདུ་འཛོམས་རང་བཞིན། དྲག་གཏུམ་འཇིགས་སྐུལ་གྱི་གྱོད་གཞི་བཅས་གཅིག་ཀྱང་ཐོན་མེད། “ལས་གཞི་ཆེན་པོ་བཞི”དང“ལས་འགུལ་ཁག་དྲུག”ལ་གྲུབ་འབྲས་མངོན་གསལ་དོད་པོ་ཐོབ་པ་དང་། ས་གནས（གྲོང་ཁྱེར）བདུན་ཚང་མ་རྒྱལ་ཡོངས་ཀྱི་མི་རིགས་མཐུན་སྒྲིལ་ཡར་ཐོན་གྱི་དཔེ་སྟོན་གྲོང་ཁྱེར་ལ་འཛུགས་གཏོད་བྱས་པ། “འདུ་ཤེས་གསུམ”གྱི་སློབ་གསོ་མི་སེམས་ལ་བརྟན་པོར་ཟུག་པ། དགོན་སྡེའི་ནོར་ཁྲལ་ལ་ལྟ་སྡོམ་བྱ་རྒྱུ་ཁྱོན་ཡོངས་ལ་ཁྱབ་པ། བརྟན་ལྷིང་སྲུང་སྐྱོང་གི་བཀོད་འདོམས་མ་ལག་ལེགས་སུ་བཏང་ནས་ལྗོངས་ཡོངས་སུ་དྲ་རྒྱ་གཅིག་དང་ལས་སྟེགས་གཅིག་ཁྱོན་ཡོངས་ལ་ཁྱབ་པ། སྤྱི་ཚོགས་བདེ་འཇགས་དང་འགྲིམ་འགྲུལ། མེ་གསོད། བདེ་འཇགས་ཐོན་སྐྱེད་སོགས་ལ་བཅོས་སྒྲིག་ནན་པོ་བྱེད་པའི་ལས་འགུལ་སྤེལ་བ། བཟའ་བཅའི་བདེ་འཇགས་ཀྱི“འགན་འཁྲི་གཉིས”དོན་འཁྱོལ་ནན་ཏན་བྱས་པ། དངུལ་རྩའི་ཉེན་ཁར་འགོག་ཟོན་ནུས་ལྡན་བྱས་པ་བཅས་ལ་བརྟེན། མང་ཚོགས་ཀྱི་བདེ་སྣང་དང་བློ་ཡིད་ཚིམ་ཚད་དེ་99%ཡན་རྒྱུན་འཁྱོངས་ཐུབ་ཡོད།

—— དཔལ་འབྱོར་རྒྱུན་མཐུད་འཁོར་སྐྱོད་བཟང་པོ་བྱུང་བ། སྔོན་དཔག་བྱས་ན་ས་གནས་ཐོན་སྐྱེད་ཀྱི་སྤྱིའི་རིན་ཐང་དེ་སྒོར་དུང་ཕྱུར་2300ལས་བརྒལ་ནས་9%ཡས་མས་འཕར་བཟོ་ཡོད་པ་དང་མི་རེར་ཆ་སྙོམས་སྒོར་ཁྲི་6ལས་བརྒལ་བཟོ་ཡོད། གྲོང་ཁྱེར་དང་གྲོང་གསེབ་ཀྱི་གྲོང་མི་མི་རེའི་ཆ་སྙོམས་ལག་ཐོག་ཡོང་འབབ་དེ་སྒོར་ཁྲི་5དང་སྒོར་ཁྲི་2ཟིན་ནས་ཁག་སོ་སོར་6.5%དང་10%ཡས་མས་འཕར་བ་དང་། གྲོང་མིའི་འཛད་སྤྱོད་ཀྱི་རིན་གོང་འཕར་ཚད་དང་གྲོང་ཁྱེར་གྲོང་རྡལ་གྱི་བརྟག་དཔྱད་ལས་ཤོར་བསྡུར་ཚད་དེ་ཁག་སོ་སོར་3%དང་5%ནང་ཚུན་དུ་ཚོད་འཛིན་ཐུབ་པ། གཏན་འཇགས་རྒྱུ་ནོར་གྱི་མ་འཇོག་དང་། སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་འཛད་སྤྱོད་དངོས་ཟོག་སིལ་འཚོང་བྱས་འབོར། ཕྱིར་གཏོང་ནང་འདྲེན་གྱི་སྤྱི་འབོར་བཅས་ཁག་སོ་སོར་30%དང་། 22% 130%ཡན་འཕར་བ་བཅས་ལ་བརྟེན། དཔལ་འབྱོར་གྱི་དམིགས་ཚད་གཙོ་བོའི་འཕར་ཚད་རྒྱལ་ཡོངས་ཀྱི་མདུན་གྲལ་དུ་སླེབས་ཡོད།

—— གོང་འཕེལ་གྱི་སྒུལ་ཤུགས་བརྟན་པོའི་ངང་ཇེ་ཆེར་སོང་བ། “མ་འཇོག་དོན་འཁྱོལ་ལ་དམ་འཛིན་བྱེད་པའི་ལོར”གྲུབ་འབྲས་མངོན་གསལ་དོད་པོ་ཐོབ་པ་དང་། ཁྲོན་བོད་ལྕགས་ལམ་དང་G318ཀྱི་ལེགས་གཏོང་བསྒྱུར་བཀོད་སོགས་ཀྱི་གཙོ་གནད་རྣམ་གྲངས་ཁག་གོ་རིམ་ལྡན་པའི་ངང་སྤེལ་ཡོད། གོང་དཀར་གནམ་ཐང་གི་རྒྱུག་ལམ་གཉིས་པ་དང་། སྤུ་ཧྲེང་གནམ་ཐང་། རྒྱལ་སྤྱིའི་གནམ་ཐང་འབབ་ཚུགས་བཅས་བསྐྲུན་ཟིན་ནས་སྤྱོད་འགོ་ཚུགས་པ་དང་། ཤངས་ཆུའི་ཆུ་བེད་ལྟེ་གནས་ཐོན་སྐྱེད་བྱེད་འགོ་ཚུགས་ནས་གློག་གཏོང་བཞིན་ཡོད་པ། འབྲི་ཆུའི་སྟོད་རྒྱུད་དང་བོད་ལྗོངས་ཀྱི་ཤར་ལྷོ་གཉིས་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་ཆུ་འོད་རླུང་གསུམ་གཞི་གཅིག་ཅན་གྱི་དཔེ་སྟོན་རྟེན་གཞིའི་ནང་བཅུག་པ། འཛད་སྤྱོད་ལ་སྐུལ་འདེད་གཏོང་བའི་སྲིད་ཇུས་དོན་ཚན་ཁག་24བཟོ་འདོན་བྱས་ནས་འཛད་སྤྱོད་ཆེར་གཏོང་གི་ཆེད་དོན་ལས་འགུལ་ལ་ཕན་ནུས་མངོན་གསལ་དོད་པོ་ཐོབ་པ། “བོད་ཀྱི་བྲོ་ལྡན”ཞིམ་ཟས་ཁྲོམ་གཞུང་སྔར་བས་འཁྲུག་ཆ་དོད་དུ་སོང་བ། ཁུལ་ཁོངས་སྒོ་མོ་འབྱེད་རྒྱ་སྔར་བས་ཆེ་རུ་སོང་བ། སྲོལ་རྒྱུན་གྱི་མཐའ་མཚམས་ཉོ་ཚོང་ས་ཚིགས་15སླར་གསོ་བྱ་རྒྱུར་ཆོག་མཆན་ཐོབ་པ། སྐྱིད་གྲོང་དང་སྤུ་ཧྲེང་། འགྲམ། ལེགས་རྩེ་བཅས་ཀྱི་འགག་སྒོར་འགྲུལ་ཟོག་གཉིས་ཕྱོགས་ཡོངས་ནས་ཤར་གཏོང་ཐུབ་པ་བཅས་བྱུང་ཡོད།

—— ཁྱད་ལྡན་ཐོན་ལས་ཀྱི་སྤུས་འབྲས་ལེགས་སུ་སོང་བ། གཙོ་གནད་ཐོན་ལས་ཕྲེང་སྦྲེལ་དཔོན་གྱི་ལམ་ལུགས་བཙུགས་པ་དང་། འབྲུ་རིགས་དང་། སྔོ་ཚལ། ཤ་སྒོང་དཀར་ཆུ་བཅས་ཀྱི་ཐོན་འབོར་དེ་ཁག་སོ་སོར་ཀྲོན་ཁྲི་108དང་། ཀྲོན་ཁྲི་95 ཀྲོན་ཁྲི་93ཟིན་ཡོད། “ས་གྲོལ་སོན་འདེབས”ལ་ལོ་ལེགས་བཟང་པོ་བྱུང་བ་དང་། ཐོན་དང་པོའི་འབྲས་གསར་པ་བོད་དུ་འབྱོར་ནས་ཁྲོམ་རར་བཏོན་པ། རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་ཞིང་པའི་མཉམ་ལས་དཔེ་སྟོན་ཁང་30མང་དུ་བཏང་བ། ས་མཐོའི་ཐབ་ཆས་ཐོན་ལོ་དང་པོར་ཐབ་ཆས་ཁྲི་67བཙོངས་ནས“ཐབ་ཆས་གསར་བརྗེས”ས་མཐོར་ཡང་བའི་བཟོ་ལས་ཀྱི་ལམ་བུ་གསར་པ་བཏོད་པ། གློག་ཤུགས་འཕྲུལ་ཚན་གྱི་གློག་གཏོང་ཚད་སྟོང་ཝ་ཁྲི་700ལས་བརྒལ་བ་དང་གློག་ཕྱིར་བཏང་ཚད་189%འཕར་བ། ཡུལ་སྐོར་བ་མི་ཐེངས་ཁྲི་5500ལ་སྣེ་ལེན་ཞུས་པར་ཡོང་འབབ་སྒོར་དུང་ཕྱུར་650བྱུང་ནས་ལོ་རྒྱུས་རང་བཞིན་གྱི་ཚད་བརྒལ་བྱུང་བ། མཁའ་འགྲུལ་ཐོན་ལས་དེ་ཚད་གཞི་མཐོ་པོས་སྤེལ་འགོ་ཚུགས་པ། བོད་སྨན་དང་མཐའ་ཚོང་ཟོག་འགྲུལ་སོགས་ཀྱི་ཐོན་ལས་རྒྱུན་མཐུད་གོང་འཕེལ་ཕྱིན་པ་བཅས་ལ་བརྟེན། སྔོན་དཔག་བྱས་ན་གཞི་ཁྱོན་ཡན་གྱི་བཟོ་ལས་དང་གྲངས་འཛིན་དཔལ་འབྱོར་གྱི་འཕར་ཐང་དེ་ཁག་སོ་སོར་10%དང་15%ཡན་འཕར་བཟོ་ཡོད།

—— གྲོང་ཁྱེར་དང་གྲོང་གསེབ་ཀྱི་ཁུལ་ཁོངས་སྔར་བས་མཐུན་སྦྱོར་ལྡན་པ། ལྗོངས་དང་། གྲོང་ཁྱེར། རྫོང་བཅས་རིམ་པ་གསུམ་གྱི་རྒྱལ་ཁོངས་ས་ཆའི་བར་སྟོང་གི་འཆར་འགོད་ཡག་པོ་བཟོས་པ་དང་འགན་སྲུང་རང་བཞིན་གྱི་བདེ་སྡོད་ལས་གྲྭ་ལག་བསྟར་གྱིས་ཁང་པ་ཚང་སྒྲིག་ཁྲི་2.19གསར་རྒྱག་བྱས་པ་དང་སྡེ་ཁུལ་ཆུང་གྲས་65ལ་བཟོ་བཅོས་བརྒྱབ་ཡོད། སྔོན་དཔག་བྱས་ན་རྒྱུན་སྡོད་མི་འབོར་དེ་གྲོང་ཁྱེར་གྲོང་རྡལ་ཅན་དུ་འགྱུར་ཚད་38%ཡན་ཟིན་བཟོ་ཡོད་པ་དང་། མི་ཕྱུགས་ལོགས་དབྱེའི་དུད་ཚང་ཁྲི་7.7གསར་བཟོ་སྒྱུར་སྐྲུན་བྱས་པ་དང་དུད་ཚང་ཁྲི་4ཡི་གསང་སྤྱོད་བཟོ་བཅོས་བརྒྱབ་པ། བདེ་སྡོད་ལས་འཕྲོད་དང་མཛེས་སྡུག་ལྡན་པའི་གྲོང་ཚོ་ཁག220བསྐྲུན་པ། གྲོང་ཚོ（གྲོང་ལྷན）ཁག་1308ཀྱི་རྣམ་པ་རྙིང་པ་གསར་པར་སྒྱུར་བ། ཞིང་འབྲོག་མང་ཚོགས་ཀྱི་རྣམ་གསར་བྱ་སྤྱོད་སྤེལ་རྒྱུར་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་གྲོང་གསེབ་དར་རྒྱས་ཅུད་ཀྱིས་ཁས་ལེན་གང་ལེགས་གནང་བ། འགྱུར་ལྡན་གྱི་ལྟ་ཞིབ་ཚད་ལེན་དང་རྗེས་མཐུད་རོགས་སྐྱོར་བྱེད་ཤུགས་ཆེ་རུ་བཏང་བས་དབུལ་གྲོལ་དུད་ཚང་གི་མི་རེའི་ཆ་སྙོམས་ཁེར་གཙང་ཡོང་འབབ་15%ཡན་འཕར་ཡོད།

—— ཚོང་གཉེར་ཁོར་ཡུག་རྒྱུན་མཐུད་ལེགས་སུ་སོང་བ། ནུས་ཤུགས་ཡོད་རྒུས་ཚོང་གཉེར་ཁོར་ཡུག་གི“ལས་གཞི་ཨང་དང་པོར”སྐུལ་འདེད་བཏང་བ་དང་། “འགུག་གཉིས་འདྲེན་གཉིས”ཀྱི་བོད་སྐྱོར་གྲགས་རྟགས་བཏོད་དེ་ཚོང་འགུག་མ་འདྲེན་གྱི་མ་དངུལ་དོན་འཁྱོལ་བྱུང་ཚད་དེ་སྒོར་དུང་ཕྱུར་500ལས་བརྒལ་ཡོད། “ཆེས་བཞིའི”དཔེ་བསྡུར་བྱ་སྤྱོད་སྤེལ་ནས་སྲིད་འཛིན་ཞིབ་མཆན་འགོད་པའི་དོན་ཚན་ཕྱེད་ཀ་ཙམ་ཉུང་དུ་བཏང་བ་དང་། རྒྱལ་ཁབ་དང་ཞིང་ཆེན་རིམ་པའི་གཞུང་ལམ་ཞིབ་བཤེར་ས་ཚིགས་ཀྱི་ཞིབ་བཤེར་བྱེད་སྟངས་ལ་སྒྱུར་བཅོས་བྱས་ནས་རླངས་འཁོར་ཤར་བགྲོད་ཐུབ་རྒྱུར་འགན་ལེན་བྱས་པ། ཁྲལ་རིན་གཉིས་གཅོག་དང་ཁྲལ་སློག་གྲོན་འགྱངས་སྒོར་དུང་ཕྱུར་46.2མང་དུ་སོང་བ། ཁེ་ལས་འབྲིང་ཆུང་གི་ཆད་དངུལ་སྒོར་དུང་ཕྱུར་46གཙང་སྤྲོད་བྱས་པ། ཁེ་ལས་སྐྱེད་སྲིང་གི“སྐལ་བཟང་མེ་ཏོག་བྱ་སྤྱོད”ལག་ལེན་བསྟར་ནས་ཐད་ཀར་མ་དངུལ་སྒོར་དུང་ཕྱུར་135བསྡུ་རྒྱུག་ཐུབ་པ། སྣུམ་རིན་དང་གློག་རིན་ལ་ལེགས་སྒྲིག་གང་ཐུབ་བྱས་ནས་ཆབ་མདོ་དང་མངའ་རིས་ཀྱི་བཅོས་སྣུམ་རིན་གོང་དེ་ལྷ་སའི་རིན་གོང་དང་བསྡུར་ན་ཧེ་བག་མངོན་གསལ་དོད་པོས་ཆུང་དུ་སོང་བ། ལྗོངས་ཡོངས་ཀྱི་གྲོང་མི་དང་བཟོ་ཚོང་ལས་རིགས་ཀྱི་ཕྱོགས་བསྡུས་གློག་སྤྱོད་མ་གནས་དེ་ཁག་སོ་སོར་13%དང་14%མར་བཅག་པ། མཐའ་མཚམས་ཤང་དང་གྲོང་རྡལ་གྱི་གློག་རིན་ཕྱེད་ཀ་མར་བཅག་པ། ས་མཐོའི་ཁྱད་ལྡན་ཐོན་ལས་མིང་གཞུང་གི་གློག་རིན་གཅོག་ཚད་མཐོ་ཤོས་དེ་64%ཟིན་པས་སྔོན་དཔག་བྱས་ན་ལོ་ལྟར་གློག་སྤྱོད་མ་གནས་སྒོར་དུང་ཕྱུར་5ཆག་བཟོ་ཡོད་པ་བཅས་སོ།

—— དམངས་འཚོའི་བདེ་རྩར་འགན་སྲུང་ནུས་ལྡན་བྱས་པ། གྲོང་མིའི་འབབ་འཕར་ལ་སྐུལ་འདེད་གཏོང་བའི་སྲིད་ཇུས་དོན་ཚན་ཁག་16བཟོ་འདོན་བྱས་པ་དང་། ཞིང་འབྲོག་པ་མི་གྲངས་ཁྲི་64.7གཞན་སྒྱུར་ལས་ཞུགས་ཐུབ་ནས་ངལ་ནུས་ཡོང་འབབ་སྒོར་དུང་ཕྱུར་65.6ཟིན་པ། ལོ་འདི་གའི་མཐོ་རིམ་སློབ་ཐོན་སློབ་མ་ལྗོངས་ཕྱིར་ལས་ཞུགས་ཐུབ་པའི་མི་གྲངས་3605ཟིན་ནས་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་ཟིན་ཐོ་གསར་པ་བཏོད་པ། ནང་སའི་བོད་ལྗོངས་འཛིན་གྲྭར་སློབ་མ་གསར་པ་ཁྱོན་605བསྡུ་རྒྱུའི་འཆར་གཞི་བཟོས་པ། སྨན་བཅོས་མཉམ་འབྲེལ་ཚོགས་པ་དང་སྨན་བཅོས་གཅིག་མཐུན་ཚོགས་པ་འཛུགས་རྒྱུར་སྐུལ་སྤེལ་བཏང་བ། རྒྱལ་ཁབ་རིམ་པའི་སྨན་བཅོས་ལྟེ་གནས་ཁག་2མང་དུ་བཏང་བ། ཐུམ་བུའི་ནད་གཞི་བཅོས་དགོས་རིགས་ཚང་མ་བཅོས་པ་དང་གྲུམ་བུ་ཚིགས་ཆེན་གྱི་ནད་གཞི་བཅོས་འདོད་ཡོད་པ་ཚང་མ་བཅོས་པ། གཞི་རྩའི་སྨན་བཅོས་འགན་བཅོལ་དེ་ཞིང་ཆེན་རིམ་པས་སྔོན་ལ་གཅིག་གྱུར་འཆར་འགོད་བཟོ་རྒྱུ་མངོན་འགྱུར་བྱུང་བ། བོད་ལྗོངས་མཛེས་རྩལ་ཁང་དང་ཟློས་གར་ཁང་ཆེན་མོ་སྤྱོད་འགོ་ཚུགས་ནས་རིག་གནས་དམངས་ཕན་གྱི་བྱེད་སྒོ་སྤེལ་ཤུགས་ཆེ་རུ་ཕྱིན་པ། ལྗོངས་ཡོངས་ཀྱི་ལུས་རྩལ་པར་འགྲན་བསྡུར་ཆེ་ཁག་ཐོག་གཟེངས་རྟགས་ཁག་109ཐོབ་པ་བཅས་བྱུང་ཡོད།

—— སྐྱེ་ཁམས་ཀྱི་རྣམ་པ་ཇེ་བཟང་དུ་སོང་བ། ཤིང་འཛུགས་ནགས་བཟོ་མུའུ་ཁྲི་120ལེགས་སྒྲུབ་ཟིན་པའི་ནང་ལྷ་སའི་ལྷོ་བྱང་གི་རི་བོ་སྔོ་སྒྱུར་བྱས་པ་མུའུ་ཁྲི་24ཡོད་པ་དང་། རྩྭ་ཐང་ཞན་འགྱུར་མུའུ་ཁྲི་614སླར་གསོ་བཅོས་སྐྱོང་བྱས་པ། འཁྱགས་རོམ（གངས་འཁྱགས）དང་འཁྱགས་མཚོའི་ཐོན་ཁུངས་ཀྱི་གདིང་གཞིར་བརྟག་དཔྱད་བྱ་རྒྱུ་ལེགས་སྒྲུབ་བྱུང་བ། གཏེར་ཁའི་ལས་རིགས་གཉེར་དབང་ལ་ཕྱོགས་ཡོངས་ནས་གཙང་བཤེར་ལེགས་སྒྲིག་བྱས་ཏེ་གཏེར་ཁའི་ལས་རིགས་གཉེར་དབང་217ཁྲིམས་ལྟར་རིན་མེད་ཐོག་བསྡུ་ལེན་བྱས་པ། ཀྲུང་དབྱང་གི་སྐྱེ་ཁམས་ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོབ་ཀྱི་ལྟ་ཞིབ་བཅོས་སྒྲིག་ལ་མུ་མཐུད་ཤུགས་སྣོན་བརྒྱབ་པ། རྒྱལ་སྤྱིའི་ལག་ཁྱེར་ལྗང་ཁུ་ཉོ་ཚོང་དང་ནགས་རྩྭ་ཐཱན་འདུས་ཀྱི་ཉོ་ཚོང་ལེགས་སྒྲུབ་བྱུང་བ། ཁོར་ཡུག་གི་མཁའ་རླུང་སྤུས་ཚད་ལེགས་པའི་ཉིན་གྲངས་ཀྱི་བསྡུར་ཚད་དེ་99%ཡན་ཟིན་པ། གཙང་པོ་དང་ཆུ་བོ། མཚེའུ་གཙོ་གྲས་ཀྱི་ཆུ་སྤུས་དེ་IIIརིགས་ཀྱི་ཚད་གཞིར་སླེབས་པའམ་ཡང་ན་དེ་ལས་ལེགས་པ་བྱུང་བ། རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་སྐྱེ་ཁམས་ཤེས་དཔལ་འཛུགས་གཏོད་ཀྱི་དཔེ་སྟོན་ཁུལ་ཁག་4མང་དུ་སོང་བ། ས་གནས（གྲོང་ཁྱེར）བདུན་གྱི་སྐྱེ་ཁམས་ཤེས་དཔལ་གྱི་དཔེ་སྟོན་ཁུལ་འཛུགས་གཏོད་བྱེད་པའི་དམིགས་ཚད་དེ་སྔ་སྣུར་དུ་མངོན་གྱུར་བཅས་བྱུང་ཡོད།

—— མཐའ་དར་དམངས་ཕྱུག་ལ་གྲུབ་འབྲས་གཟེངས་སུ་ཐོབ་པ། སྨན་གླིང་དང་མཚོ་སྣ་རྫོང་གཉིས་གྲོང་ཁྱེར་ལ་བསྒྱུར་བ་དང་། མཐའ་དར་དམངས་ཕྱུག་བྱ་སྤྱོད་ཀྱི་ལྟེ་བའི་གྲོང་ཁྱེར་གྲོང་རྡལ་གང་མགྱོགས་འཛུགས་སྐྲུན་བྱས་པ། རིག་ནུས་མཐའ་སྲུང་ལ་སྐུལ་སྤེལ་ནུས་ལྡན་བཏང་བ། མཐའ་མཚམས་གྲོང་གསེབ་ཀྱི་མཁྲེགས་ལམ་ཤར་གཏོང་ཐུབ་ཚད་དེ་ཁག་སོ་སོར་97%དང་87%དང་། སྒྲིག་ཚུད་གྲོང་ཚོ་དང་བྱིས་གསོ་ཁང་ལ་གློག་ཁེབས་ཚད་དེ་ཁག་སོ་སོར་96%དང་96.5%ཟིན་པ། མཐའ་མཚམས་ཀྱི་མི་འབོར་དང་མཐའ་མཚམས་མང་ཚོགས་ཀྱི་ཡོང་འབབ་བརྟན་པོའི་ངང་འཕར་བ་བཅས་བྱུང་ཡོད།

ལོ་གཅིག་རིང་། ང་ཚོས་བོད་ལྗོངས་འགྲེམས་ཚོགས་སྐབས་ལྔ་པ་དང་། “ཧི་མ་ལ་ཡ་བསྐོར་བའི”གླེང་སྟེགས་སྐབས་གསུམ་པ། ཀྲུང་ཧྭ་མི་རིགས་གཅིག་མཐུན་ཚོགས་པའི་འདུ་ཤེས་ཟབ་ཏུ་གཏོང་བའི་བོད་ཀྱི་གླེང་སྟེགས་སྐབས་དང་པོ། གནམ་ལྕགས་འབར་བའི་གླེང་སྟེགས་སྐབས་དང་པོ་བཅས་གཉེར་བ་མ་ཟད། 《དུས་རབས་གསར་པའི་ཏང་གི་བོད་སྐྱོང་མཛད་ཇུས་ལག་ལེན་བསྟར་ཕྱོགས་དང་དེའི་ལོ་རྒྱུས་རང་བཞིན་གྱི་གྲུབ་འབྲས》ཞེས་པའི་རྒྱབ་ཤ་དཀར་པོའི་དེབ་མཉམ་འབྲེལ་ཐོག་འགྲེམས་སྤེལ་བྱས་ནས་མཐུན་སྒྲིལ་དང་། འབྱོར་ཕྱུག ཤེས་དཔལ། ཞི་མཐུན། མཛེས་སྡུག་བཅས་ལྡན་པའི་སྤྱི་ཚོགས་རིང་ལུགས་དེང་རབས་ཅན་གྱི་བོད་ལྗོངས་གསར་པ་ཞིག་འཛམ་གླིང་ལ་མངོན་པར་བྱས་ཡོད།

ལོ་གཅིག་རིང་། ང་ཚོས་རྒྱལ་སྲུང་འཛུགས་སྐྲུན་དང་དཔལ་འབྱོར་འཛུགས་སྐྲུན་མཐུན་སྦྱོར་ངང་གོང་འཕེལ་གཏོང་རྒྱུ་མཐའ་འཁྱོངས་བྱས་ནས་རྒྱལ་སྲུང་སྐུལ་སློང་དང་། གཉིས་བཀུར་མཉམ་སྐྲུན། དམག་ཞབས་ཐིམ་པའི་དམག་མིའི་ཞབས་ཞུ་འགན་སྲུང་ལ་དམ་འཛིན་ནན་པོ་བཅས་བྱས་ཡོད། མཐོ་རིམ་ཤེས་ལྡན་པ་146ནང་འདྲེན་བྱས་ནས་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་ཟིན་ཐོ་བཏོད་ཡོད། ཁ་གཏད་རོགས་སྐྱོར་དང་“ཚོགས་སྒྲིག་རྣམ་པའི”བོད་སྐྱོར་ལ་མུ་མཐུད་ཤུགས་སྣོན་བརྒྱབ་ནས། ཀྲུང་དབྱང་ཚན་པ་དང་། བོད་སྐྱོར་ཞིང་ཆེན་དང་གྲོང་ཁྱེར་76གིས་སྔ་རྗེས་སུ་བོད་དུ་རྟོག་ཞིབ་གནང་ཞིང་། གྲོས་མཐུན་ལ་མིང་རྟགས་བཀོད་དེ་ས་མཐོའི་དཔལ་འབྱོར་སྤུས་ཚད་མཐོ་བའི་སྒོ་ནས་གོང་འཕེལ་འགྲོ་བར་གསོན་ཤུགས་གསར་པ་སྦྱིན་ཡོད།

ལོ་གཅིག་རིང་། ང་ཚོས་ཏང་གི་འགོ་ཁྲིད་ལ་ཕྱོགས་ཡོངས་ནས་ཤུགས་སྣོན་བརྒྱབ་སྟེ། ཞི་ཅིན་ཕིང་གི་དུས་རབས་གསར་པའི་ཀྲུང་གོའི་ཁྱད་ཆོས་ལྡན་པའི་སྤྱི་ཚོགས་རིང་ལུགས་ཀྱི་དགོངས་པ་སློབ་སྦྱོང་དང་ལག་བསྟར་བྱེད་པའི་བརྗོད་དོན་གཙོ་བོའི་སློབ་གསོ་ཏན་ཏིག་སྤེལ་བ་དང་། བརྟག་དཔྱད་ཞིབ་འཇུག་གང་ལེགས་བྱས་ནས་དངོས་ཡོད་ཀྱི་གནད་དོན་ཁག་6100ལྷག་ཙམ་ཐག་གཅོད་བྱས་པ་དང་། སྤྱོད་ཚུལ་སྔར་བས་ལེགས་བཅོས་དང་དོན་འཁྱོལ་དམ་འཛིན་ནན་པོ་བྱས་ཏེ། སྲིད་གཞུང་ཁོངས་གཏོགས་ཀྱི་ཏང་ནན་སྐྱོང་མ་ལག་རྒྱུན་ཆད་མེད་པར་འཐུས་ཚང་དུ་བཏང་ཡོད། ཁྲིམས་སྐྱོང་སྲིད་གཞུང་འཛུགས་སྐྱོང་ལ་སྐུལ་སྤེལ་བཏང་ནས་སྲིད་གཞུང་གི་ལས་ཀའི་ལམ་སྲོལ་ལ་དག་བཅོས་དང་། སྲིད་གཞུང་གི་སྒྲིག་སྲོལ་ཁག་4བཟོ་འདོན། མི་དམངས་འཐུས་ཚོགས་རྒྱུན་ལས་ཨུ་ལྷན་ལ་ས་གནས་རང་བཞིན་གྱི་ཁྲིམས་སྲོལ་ཁག་8གྲོས་ཞིབ་བྱ་རྒྱུར་ཕུལ་བ་བཅས་བྱས་ཡོད། མི་དམངས་འཐུས་ཚོགས་ཀྱི་འཐུས་མིའི་གྲོས་འགོ་ཁག་235དང་སྲིད་གྲོས་ཨུ་ཡོན་གྱི་གྲོས་གཞི་ཁག་254བསྒྲུབས་ཡོད། ལྗོངས་ཕྱིར་བཅའ་སྡོད་དོན་བྱེད་ལས་ཁུངས་ལ་གཙང་བཤེར་བྱས་ནས་བསྡུ་སྒྲིལ་བཏང་བ་དང་། རིམ་ཁག་ལས་ཁུངས་82ཁུ་བསྡུ་དང་མེད་པར་བཟོས་ཡོད།

དུས་མཚུངས། ང་ཚོས་ངོས་འཛིན་གསལ་པོ་བྱེད་དགོས་པ་ནི། “འཛུགས་གཏོད་བཞིར”ནུས་ཤུགས་གཅིག་ཏུ་བསྒྲིལ་ཤུགས་ཆེ་རུ་གཏོང་བ་དང་སྦྲགས། ཁ་ཕྲལ་ལ་ངོ་རྒོལ་བྱེད་པའི་འཐབ་རྩོད་སྤེལ་རྒྱུར་ལྷོད་གཡེང་སྤུ་ཙམ་ཡང་མི་གཏོང་བར། མི་རིགས་མཐུན་སྒྲིལ་ཡར་ཐོན་འཛུགས་གཏོད་བྱེད་ཤུགས་རྒྱུན་མཐུད་ཆེ་རུ་གཏོང་དགོས་པ་དང་། ས་མཐོའི་དཔལ་འབྱོར་སྤུས་ཚད་མཐོ་བའི་གོང་འཕེལ་གཏོང་ཆེད་གོ་སྐབས་སྔར་བས་དམ་འཛིན་དང་གཏིང་ཤུགས་སྔོག་འདོན་བྱེད་དགོས་པ། སྐྱེ་ཁམས་ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོབ་དང་མཐའ་བརྟན་མཐའ་དར་དམངས་ཕྱུག་ཐད་ད་དུང་ཆད་སྐྱོན་དང་ཞན་ཆ་མི་ཉུང་བ་ཞིག་དང་། དམངས་འཚོའི་ཁྱབ་ཁོངས་སུ་སྔར་བཞིན་ཐག་གཅོད་བྱེད་དགོས་པའི་གནད་དོན་ཁག་གཅིག་ཡོད་པ། ལས་བྱེད་པ་རེ་ཟུང་གི་འགན་འཁྲི་འཁུར་སེམས་མི་འདང་བ་དང་སྔོན་ཐོན་བརྩོན་ལེན་གྱི་འདུ་ཤེས་ཟབ་མོ་མེད་པའི་ཁར། “མི་ཕོད་པ་གསུམ”གྱི་ཕུགས་ཕན་ལམ་སྲོལ་འཛུགས་རྒྱུའི་ལས་འགན་ལྕི་ལ་ལམ་ཐག་རིང་བ་བཅས་ཡོད། གནད་དོན་དེ་དག་ལ་ང་ཚོས་ཚད་མཐོའི་མཐོང་ཆེན་བྱས་ནས་ཁ་གཏད་ནུས་ལྡན་གཅོག་རྒྱུ་དང་ཐག་གཅོད་ཏན་ཏིག་བྱ་རྒྱུ་ཡིན།